Harryet Marsman (1904-2008)
(foto achterflap Koffiebloesem)
'"In de djatibossen van Midden-Java, waar vader bij een grote Hout Maatschappij zijn werk deed, bracht moeder mij ter wereld. Ik was het vierde kind in het gezin en allemaal waren wij min meer rimboe-kinderen. (...) En ik was een gezonde baby, recht van lijf en leden, maar aanmerkelijk kleiner dan de andere drie [kinderen] bij hun geboorte. Terwijl [vader] moeder bij het bad hielp, ontfermde een doekoen, een Javaanse vroedvrouw zich over de krijsende baby. Zij gaf mij haar eerste badje en trok mij de kleertjes aan die moeder vooraf had klaar gelegd. "We noemen haar Harryet," zei vader, toen hij moeder een naar melatti's geurend bundeltje in de arm legde. "Maar ze is zo klein dat ik bang ben dat de wereld haar niet zal zien. Daarom heet ze ook nog: Myosotis... ( Vergeet mij niet)."'
Deze anecdote staat in het begin van Meer dan alles, en zet meteen de toon: hier is een vertelster aan het woord. In al haar boeken en publicaties houdt Harryet Marsman alias 'Plantersvrouw' deze mooie Indische traditie van het vertellen in ere. Zij wordt nog altijd gehoord, als de 96-jarige die zij inmiddels is. Wie haar ziet, wordt geraakt door de warmte en liefde die zij uitstraalt. 'Myosotis', vergeet mij niet, heet zij. Een wonderlijke naam
Harryet Myosotis van Deventer werd in 1904 geboren te Randoeblatoeng, residentie Rembang op Midden-Java. Zij was de jongste van een gezin van vier meisjes. Op haar veertiende slaagde ze voor het Klein-Ambtenaarsexamen en ging toen, op haar zestiende jaar werken op het kantoor van de Assistent-Resident. Na enkele heerlijke jaren moest ze thuis komen; tegen de zin van haar strenge papa was ze tot laat in de nacht uit geweest met een jongeman.
Eenmaal weer thuis, ontmoette ze Marius Marsman, een jonge employé op een koffie-en rubberonderneming. Met hem trouwde ze en daarmee begon haar leven als 'plantersvrouw'.
Dat leven heeft ze in haar publicaties vastgelegd. Met foto's! De kinderen, het wel en wee van de mensen op de onderneming, visite uit Holland en werken, werken en altijd werken voor de goede oogst. Maar ook de heerlijke uren buiten, de schoonheid van het land en de warmte die zij om zich heen trof.
Later dat andere. De oorlog, kampen en de Bersiap-tijd. En toen naar Nederland, waar later gelukkig ook haar man kwam. Indië verlaten: "Het land waar ik zo van gehouden had en nog altijd van hield. Gek... het deed niet eens zeer. Nog niet... de pijn zou pas veel later komen..."
Bronnen: autobiografisch werk van de schrijfster; informatie van kinderen van de schrijfster en interview met Harryet Marsman door de Conducrice.
Meer lezen van Harryet Marsman?
Over Harryet Marsman
